Ինչու ենք պաչում եվրոպական տուտուզը

Posted: 25 Դեկտեմբերի, 2011 in Uncategorized
Պիտակներ՝ , , , , , , , , ,

Այ մարդ, ես էլ կարծում էի, թե մենակ Վրաստանի ջահելություննա տառապում եվրոպաֆիլիայով, բայց արի ու տես, որ մեր մոտ էլ քիչ չեն էնպիսի պայծառ ուղեղներ, որոնք մեր ազգի համար միակ այլընտրանքը տեսնում են Եվրոպայի հետ համատեղ ապագա կառուցլու մեջ: Լավ, ասենք մարդիկ պատմություն չգիտեն, կամ գիտեն այն “պատմությունը”, որը իրենց մատուցվել է տարիների ընթացքում` լուրջ դոզաներով, բայց հո դա չի զրկում մարդուն տարրական տրամաբանությունից ու ի վերջո հպարտությունից: Հիշեք մարդիկ, Եվրոպան երբեք ու ոչ ոքի չի ընդունել, որպես իրեն հավասարի: Անցկացնենք համեմատականներ և գտնենք ակտուալ պատճառահետևանքային կապերը:
Սրանից մի քանի դար առաջ մեկը կար, անունն էլ Կալումբոս, ինքն էլ` Քրիստաֆոր Կոլումբոս: Ուրեմն, էս Քրիստոֆորը ուզում էր Հնկաստանը գտներ, բայց ի դժբախտություն ամերիկյան հնդկացիների, նա գտավ Ամերիկան: Գուշակեք, թե հետագա ժամանակային փուլում մեր ժամանակների պրոցեսսներին  ինչ նման պրոցեսսներ սկսվեցին: Եթե հիմա ամբողջ աշարհը բարբաջում է դեմոկրատիա ու մարդու իրավունքներ տարածելու անհրաժեշտության մասին, ապա այն ժամանակներում քարոզչական շղարշի դեր էր կատարում քրիստոնեություն ու քաղաքակրթություն տարածելու մասին մուտիլովկեն: Արդյունքում, արդեն 20րդ դարի սկզբին, Ամերիկաների բնիկ բնակչությունը գրեթե ամբողջությամբ ոչնչացված էր կամ ասսիմիլիզացված, նրանց քաղաքակրթությունները` բնաջնջված, հարստություններնը, հողը, ջուրը և նույնիսկ նրանց լեզուները` խլված:

Վերլուծենք հաջորդ նյունասը Եվրոպայի հետ կապված` արյունարբույությունը: Հավատացեք, թուրքերն ու առհասարակ,

բոլոր թյուրքական ազգերն իրար հետ վերցրած, անմեղ գառներ են նույնիսկ առանձին դոմինանտ եվրոպական ազգերի հանդեպ` Բրիտանացիների, Ֆրանսիացինրի և Գերմանացիների, որոնք նույնիսկ առանձին-առանձին, ավելի շատ ժողովուրդներ են ոչնչացրել ու շարունակում են ոչնչացնել, քան նույն Օսմանյան Կայսրությունը կհասցներ ոչնչացնել 5000 տարում: Հայերս մի հատ լավ ասացվածք ունեն` կարմիր կովը կաշին չի փոխում, ուստի ուզում եմ հասկանալ թե ինչն է ստիպում մեր միամիտներին հավատալ, որ Եվրոպան հենց էն տավարնա, որ կաշին անխտիր փոխելու է:

Հայերիս մասին տարածված կարծրատիպերից մեկը մեր` նյութապաշտ ու առևտրական էություն ունեցող ազգ լինելու մասին կարծրատիպն է, որը ցավոք սրտի, զուրկ չէ որոշակի հիմնավորումից: Իրականում, վերլուծելով մարդկանց հիացմունքը Եվրոպայի հանդեպ` ակնհայտ է դառնում, որ այդ հիացմունքի հիմքում առաջին հերթին ընկած է ֆինանսական բաղադրիչը: Ասել է թե, մենք էլ ենք ուզում իրենց պես ապրել: ԱՌՌՌՌՌՌԸ ՀԱԱԱԱԱԱԱԱԱ ձեզ, թե կկարողանաք դրան հասնել, եթե շարունակվի քաղաքական այս ուղղվածությունը:

Մի մոռացեք, որ Եվրոպական բարեկեցության հիմքում արդեն քանի դար է, ինչ ընկած է գաղութարաւությունն ու այլ երկրների ու քաղաքակրթությունների տոտալ թալանը, որը մեր օրերում գիտական բնորոշում ունի` գնդի և ծայրամասերի կապիտալիզմ: Եթե ինձ ինչ որ մեկը կարողանա բացատրի, թե հանուն մեր որ արժանիքի, Հայաստանին երբևիցե փայի մեջ կվերցնեն, ընդ որում, արդարակամ ու առանց կողմնակի ճնշման, ես ինքս թիվ մեկ եվրոպամոլը կդառնամ:
Վերջապես, չգիտեմ ում` ոնց, բայց ինձ, ի վերջո այդքան էլ հպարտություն ու հաճույք չի պատճառում նույնիսկ տեսականորեն պատկերացնել իմ ազգը, իմ քաղաքակրթությունը, իմ մշակույթը` մաս մի կառույցի, որտեղ առաջացել են այնպիսի ստոր ու ամոթալի երևույթներ, ինչպիսիք են խաչակրաց արշավանքները, ինկվիզիցիան, գաղութարարությունը, նոր ժամանակաների ստրկատիրությունը, շովինիզմը, ռասսիզմը, ֆաշիզմն ու այլ անթիվ ու անհամար արատներ: Իսկ դուք ուզում եք?

Մեկնաբանություններ
  1. Grigor Yeritsyanասում է՝

    Շատ շնորհակալ եմ, որ ինձ հիշելով ես գրել:)))) Էդ պայծառ ուղեղներից մեկն էլ, որ տառապում ա եվրոպաֆիլիայով, փաստորեն էս էի` տրամաբանությունից ու հպարտությունից զուրկ:)))) …..լավ եմ անում տառապում եմ, ավելի լավ քան նրանք, ովքեր տառապում են շատ վառ երևակայությամբ, կարծում են, որ մարդու իրավուքներն ու ժողովրդավարությունը միայն բարբաջանք ա, ովքեր սեփական քթից ու տան պատուհանից հեռու բան չեն տեսնում ու չեն ընդունում, ովքեր ատելությամբ են լցված այն քաղաքակրթության նկատմամբ, որի անբաժանելի մասն է Հայաստանը: Ավելի լավ է եվրոպամետ լինեմ ու Հայաստանի զարգացումը եվրոպական ուղով տեսնեմ, քան ամեն տեղ գոռամ, որ ես հայրենասեր եմ, դավանում եմ ազգային արժեքներ, գլուխս բոլորից տարբերվում է որովհետև արիացի եմ, արյանս մեջ էլ կապույտ արյուն է հոսում: Եթե ֆաշիզմն ու ռասիզմը եվրոպայում առաջացան ու վերացան, ապա մեզանում նոր-նոր են ձևավորվում: Ընդ-որում ամենավատն էն ա, որ մենք իրար նկատմամբ են ռասիստ, իրար չենք ընդունում:)))))

    Like

    • antiliberastասում է՝

      հիմա ես էլ իմ գրածը քոփի-փեյսթ անեմ?:ՃՃՃՃ

      Like

    • antiliberastասում է՝

      … ստեղ շարունակենք:Ճ
      Գրիգ, վերջից գանք:Ճ
      1. մենք իրար նկատմամբ ապրիորի ռասսիստ չենք կարող լինել, թեկուզ հենց նրա համար, որ նույն ռասսային ենք պատկանում:ՃՃՃ
      2. ովա ասել որ Եվրոպամետ լինելու միակ այլընտրանքը “ամեն տեղ գոռամ, որ ես հայրենասեր եմ, դավանում եմ ազգային արժեքներ, գլուխս բոլորից տարբերվում է որովհետև արիացի եմ, արյանս մեջ էլ կապույտ արյուն է հոսում”ն է?:ՃՃ
      3. ատելությամբ? Սուբյեկտիվ գնահատականը` հիմնավորված պատմական փաստերով անպայման ատելությունա խորհրդանշում?:Ճ

      Like

    • հընգեր Ֆլոյդասում է՝

      հա, էն կարմիր-կապույտ-ծիրանագույն տռուսիկ հագած ազգայնականներն ահավոր են

      Like

  2. Grigor Yeritsyanասում է՝

    1. մեզ համար այն մարդը, ով մեր նման չի մտածում ոչ միայն այլ ռասսայի ա պատկանում, այլ նաև ֆաշիստ ա:)))))
    2. իսկ որն ա այլընտրանքը, ըստ քեզ?
    3. դու պատմական փաստերը խեղաթյուրում ես ու հիմնականում շատ սուբյեկտիվ ես:
    Լավ ամեն-ինչից զատ ինձ համար նորություն չի, որ դու այպես ես մտածում: Դու էլ այդպես մտածելու իրավուքն ունես — դա քեզ տալիս ա խոսքի ազատությունը` մարդու հիմնարար իրավունքներից մեկը, որը դու բարբաջանք ես համարում:))

    Like

    • antiliberastասում է՝

      Էհ Գրիգոր ջաաաան
      1. Հիմա դու իմ պես չես մտածում, ինչը ինձ համար նորություն չի, բայց էդ երբ ես իմ պահվածքի մեջ տեսել ռասսիզմ կամ ֆաշիզմ քո հանդեպ?:ՃՃՃ
      2. Այլընտրանքը? իրականում մի քանիսն են
      ա. կարելիա իրոք լինել հայրենասեր, սիրել Եվրոպան` որպես մաշկութային կենտրոն, բայց համաձայն չլինել գախափարական մասով
      բ. Կարելի է չսիրել ոչ հայրենիքը, ոչ եվրոպան
      գ. կարելի է սիրել հայրենիքը ու անտարբեր լինել եվրոպայի հանդեպ
      դ. և այլն:Ճ
      3. բեր իմ բերված փաստերից մեկը, որ ես խեղաթյւրել եմ
      4. դու էլ հո բլոգգեռ ես, կարիք կա բացատրելու, որ սուբյեկտիվիզմը` պարտադիր նախապայմանա էս տուսովկում?:Ճ

      Like

  3. antiliberastասում է՝

    Վահանը անդրադարձավ մշակութային բաղկացուցիչին, թե ինչու դրանց չեմ անդրադարձել: Պատասխանեմ, որովհետև եվրոֆիլիայի մեջ դա երրորդական դեր է խաղում, առաջին հերթին հայերը հիացած են եվրոպական կենցաղով ու ֆինանսատնտեսական պահերով, երկրորդ հերթին հիացած են, որովհետև արդեն 20 տարիա մեր գլուխները բթում են, որ ՊԵՏՔ է հիանալ, իսկ հետո նոր քո ասածները:Ճ

    Like

  4. Grigor Yeritsyanասում է՝

    Փաստորեն ընդունում ես, որ սուբյեկտիվ ես: + նաև ասեմ շատ միակողմանի: Նաև քանի որ հոգեբան ես, շատ լավ տիրապետում ես խոսքը ճիշտ փոխելու, այն ձևափոխելու, համոզելու և մանիպուլյացիայի տեխնիկաներին: Ապրես!!!

    Բայց այդ ամենի հետ մեկտեղ, քո գրառման մեջ տեղ գտած թեզերը անընդունելի են: Դու դա գիտես ու բազմիցս արդեն քննարկել ենք:))

    Like

    • antiliberastասում է՝

      Մարդը սուբյեկտիվ ինֆոի համար բլոգ չի մտնում, այլ լրատվական կայք, դրա համար էլ պետքա սուբյեկտիվ լլինել, նամանավանդ, ես որ շատ եմ սիրում իմ մկարծիքն ասել:ՃՃ
      Գրիգ, կոնկրետ որ մի թեզս էր անընդունելի?:ՃՃՃ ես կասեի անառարկելի են ավելի շուտ:ՃՃ
      1.Հնդկացիների ու նեգռերի գլուխը չեն կերել?
      2.Եվրոպայից բացի ուրիշ տեղ այդքան պատեազմներ եղել են? Եվրոպացիների չափ սպանդեր իրենց գաղութներում ու մետրոպոլիաներում, ուրիշ քաղաքակրթություն արելա?
      3. Բեր ինձ գոնե մի օրինակ, երբ օտարածին ու թույլ գեոպոլիտիկական կառույց կամ երկիր կարողացելա լիարժեք ու հավասար պայմաններով ինտեգրվի Եվրոպայի հետ
      էլ ինչ “անընդունելի” թեզ մնաց, որ չնշեցի?:Ճ

      Like

  5. Vahan Hunanyanասում է՝

    Ես էլ իմ քոմենթը մի քիչ ընդլայնեմ ու ստեղ գրեմ:Ճ
    Կոստյա ջան, շատ գերազանց կերպով ‘Եվրոպայի” բացերը ու վատ բաները նկարագրել ես` ռասիզմ, ֆաշիզմ, քսենոֆոբիաև այլն, բայց մի թեթևակի գոնե չես անդրադարձել եվրոպական մշակույթի ձեռքբերումներին` հունա-հռոմեականից սկսած մինչև Ռենեսանս, մոդեռնիզմ ու պոստ մոդեռնիզմ, գիտության, փիլիսոփայության, գրականության ձեռքբերումներին ու էլի լիքը այլ բաներին: Սոցիալական սիստեմի առումով էլ ես կարող եմ ասել, որ եվրոպական “բարեկեցության պետության”(welfare) համակարգը, հատկապես սկանդինավյան տարբերակը լավագույն է աշխարհում: Իհարկե, դեմոգրաֆիական խնդիրների պատճառով այն պետք է փոփոխվի, բայց համենայն դեպս անալոգ դրան առայժմ չկա:
    Իրականում, միանշանակ լավ ու վատ բաներ չկա(շաբլոն բան եմ ասում, բայց տենցա:Ճ) ու իհարկե կուրորեն եվրաինտեգրում անել պետք չի, դուռը փակել էլ պետք չի: Սակայն, ներկայիս դրությամբ արդարցված եմ համարում կառավարման եվրոպական մոդելի աստիճանական ներդրումը Հայաստանում ու արտաքին քաղաքականության եվրաատլանտյան ուղղության ուժեղացում

    Like

    • antiliberastասում է՝

      Վահան ջան, իսկ ինչ որ մեկը դեռ խերվելա էդ ասածդ եվրոպական մոդելի ներդրումից ու եվրոատլանտյան ուղղվածություն ձեռք բերելուց??? նամանավանդ, եթե հաշվի առնենք, որ քո գրած գեթե բոլոր “է” օժանդակ բայը կարելի է փոխարինել “էր”-ով?:Ճ

      Like

      • antiliberastասում է՝

        համաձայն եմ, որ բացարձակ լավ ու վատ բան չկա, բայց ես ոչ էնքան լավի ու վատի վրա էի կենտրոնանում, այլ այն մոտեցման, որ եվրոպան միանշանակորեն իդեալական մոդել է կրկնօրինակման, էլ չասեմ, որ առնվազն հեգանանքով եմ մոտենում էն տեսակետներին, որ մենք միանշանակ պատկանում ենք եվրոպական քաղաքակրթությանը:

        Like

  6. Vahan Hunanyanասում է՝

    Չեմ ուզում նենց միանշանակ ասել, բայց օրինակի համար Մերձբալթյան պետությունները ոնց որ իրանց էնքան էլ վատ չեն զգում, հը?:Ճ
    Մենակ եթե անդրադառնամ արտաքին քաղաքականությանը. եվրոպական ուղղությունը զարգացնելով դու հնարավորություն ես ստանում էն մեր սիրելի մի պետությունից քիչ թե շատ կախվածությունդ թուլացնել: Իսկ որ կառվարաման եվրոպական մոդելը(խոսքս առայժմ մենակ կառավարման մոդելի մասինա) հիմա մեր մոտ գոյություն ունեցողից ավելի լավնա, կարծում եմ կհամաձայնես:

    Ինչ վերաբերումա եվրոպական քաղաքակրթությանը պատկանելուն, ապա դա բավականին վիճելի հարց են համարում, սակայն իմ սուբյեկտիվ կարծիքով, ի շնորհիվ քրիստոնեական արժեհամակարգի ազդեցության, մենք շատ ավելի մոտ ենք եվրոպացիներին, իրանք էլ մեզ

    Այժմյան Եվրոպայում լիքը անկապ բաներ կա, որ ես ընդհանրապես չեմ ընդունում, բայց առայժմ իրանցից կարող ենք ավելի շատ լավը ստանալ քան վատը, իհարկե, եթե խելամտորեն օգտագործենք հնարավորությունները ու ճիշտ քաղաքականություն վարենք: Ի վերջո Եվրոպան կարող է քեզ համար օժանդակ միջոց հանդիսանա տունդ ռեմոնտ անելու համար` շինանյութ տա ու գծագրերի հարցով օգնի, բայց դե վերանորոգողը ու վերանորոգում անցկացնողը մենք են

    Like

    • antiliberastասում է՝

      Վահան ջան, իրականւմ ես ու դու մոտավորապես համախոհներ ենք, են տարբերությամբ, որ ես չամ հավատում որ եվրոպան ՈՒԶՈՒՄ է վերանորոգել ու դեռ մի բան էլ շինանյութ տալ:ՃՃՃ քրիստոնեության մասով լրիվ համաձայն եմ, մենք ավելի շուտ եվրոպացի ենք, քան ասիացի, մերձբալթյան երկրների հարցը միանշանակ չի, որովհետև այնտեղ օբյեկտիվ ազդակներից բացի կա շատ սուբյեկտիվ ազդակ եվրոպամետության համար` ռուսոֆոբիան:
      Ինչ վերաբերվում է կառավարման մոդելին, ապա կոնկրետ որ մեկի մասինա խոսքը, եվրոպայում մի քանի մոդելներ են գործում: Իրականում, ես կարծում եմ, որ մեր խնդիրները ոչ թե մոդելի որակից է, այլ այդ մոդելի մասնիկներից` մեր չինովնիկությունից:Ճ

      Like

  7. Sirarpiասում է՝

    Մինչ դուք կվիճեք, թույլ տվեք մի բան ավելացնել. որ մենք վերին աստիճանի Եվրոպամետ ենք, դա հաստատ: Մենք մեր բոլոր արժեքները դնում ենք մի կողմ, նորին ու ըստ մեզ լավին հետևելու համար: Ու գոնե մտածենք՝ ինչպես անենք, որ հայը հային չքցի, աչքներս գցում ենք տեսնենք դուրսն ինչ ա կատարվում: Խնդիրը մեր մեջ ա, մենք պիտի հասկանանք, որ պարտադիր չի Եվրոպան իրա կարծիքը մեր վզին փաթաթի:

    Like

  8. հընգեր Ֆլոյդասում է՝

    >Ինչու ենք պաչում եվրոպական տուտուզը

    հարմար ա դիրքավորված ։ԴԴԴ

    Like

  9. Haykասում է՝

    հա դե Կոստ ջան մեր հայերի մոտ էլ սենց որ նայում եմ ես վերջին տարիների կտրվածքով մենակ պաչպչելն ա լավ ստացվում էլի ԴԴԴ

    Like

  10. Հրայր Մանուկյանասում է՝

    Վահան, իհարկե Եվրոպան չի ուզում որևէ մեկին “վերանորոգել” ու “շինանյութ տալ”, հո հիմար չեն, որ հաղթած մոդելը բռնեն զոռով տարածեն մեզ նման ազգերի ու պետությունների (աղքատ ու մրցունակ պետություն կառուցելու անընդունակ) վրա: Ոչ միայն նրա համար, որ խոզի գլուխը խալուն չի կանգնում, այլև նրա համար, որ եվրոպական պետական քաղաքականություն վարողները կարծում են, թե իրենց պետք չեն իրենց երկրների նման հզոր (բարգավաճ ու մրցունակ) պետություններ, որ հետները մրցեն կամ հավասարը հավասարի սկզբունքով խոսեն:

    Հաղթած մոդելը` Արևմտյան մոդելը, ժամանակակից դեմոկրատական-շուկայական մոդելն է, դա ունիվերսալ մոդել է, այն մտցրել ու “խերվել” են ոչ միայն նախկին սոցճամբարի մի քանի առավել խելոքները, այն մտցրել են կոնֆուցիականության վրա հիմնված ազգերը` Ճապոնիան, Հարավային Կորեան, Չինաստանը և այլն (ճիշտ է Չինաստանը միայն շուկայական մասն է ներմուծել` առանց դեմոկրատականի, այն էլ տարածքի մի մասում, բայց դա էլ հերիքեց, որ քիչ թե շատ նորմալ երկրի նմանվի): Այսինքն` եթե Արևմտյան քաղաքակրթությունից էդքան հեռու ճապոնացիք են մտցրել էդ մոդելը, պարզ է չէ, որ այն ունիվերսալ է ու մեզ համար սկզբունքորեն ավելի ընդունելի?

    Ասածս էն ա, որ ոչ թե եվրոպացիք ու ամերիկացիք են պետական մակարդակով ուզում, որ էդ մոդելը տարածվի, այլ մենք պետք է հասկանանք, որ դրանից լավ մոդել չկա ու մենք մեզնով դա մտցնենք: Չկա երկրագնդի վրա որևէ դեմոկրատական-շուկայական երկիր, որի բնակչությունը լինի աղքատ ու անճար: Հակառակ օրինակները բազմաթիվ են: Ու հաստատ սխալ է կարծելը, թե Ռուսաստանում, Հայաստանում կամ այլ ավտորիտար ու բռնապետական երկրներում էս վիճակը գոյություն ունի աշխարհը տիրող անգլոսաքսերի կամքին հակառակ…

    Բայց վստահ եմ` Արևմտյան մոդելը մեզ չի “սպառնում”, նաև այն պատճառով, որ մեր` իսկապես պայծառ ուղեղները հիմնականում չեն մնում էս երկրում (Արևմուտքը էդ մասին էլ է բավարար չափով “հոգ տանում”):

    Like

    • antiliberastասում է՝

      Հարգելի Հրայր, միթե Չինաստանում պլանային տնտեսություն չէ? Հա, կան կապիտալիզմի որոշ մեխաննիզմներ, բայց ինքը մոդելը պլանային է:

      Like

      • Հրայրասում է՝

        Չինաստանի տարածքի Հարավ-արևելյան հատվածներում ամբողջությամբ շուկայական մոդել է (մասնավոր սեփականություն, ազատ մրցակցություն և այլն), որի շնորհիվ էլ հարյուրավոր միլիարդների ներդրումներ կատարվեցին հենց ամերիկյան մասնավոր ընկերությունների կողմից: Չինական արտադրանքի հիմնական մասը այս հատվածում է արտադրվում, ընդ որում` զգալի մասը` Արևմտյան ընկերությունների կողմից: Չինաստանի տարածքի մյուս մասում դեռ ազատ ձեռներեցության այսպիսի հնարավորություն չկա, և էդ հատվածներն էլ թողարկում են չինական արտադրանքի աննշան մասը: Այսինքն` մոդելը պլանային համարելը միանշանակ սխալ է: Ամբողջության մեջ` այն ավելի շատ շուկայական է: Ճիշտ է, հովանավորչությունը մեծ տեղ ունի (օրինակ` արհեստականորեն արժեզրկում են իրենց արժույթը), բայց հովանավորչությունը ինքը շուկայական մոդելի գործիք է:

        Like

      • antiliberastասում է՝

        հա, բայց օրինակ ռազմաարդյունաբերությունը ամբողջովին պետական է, ինչպես նաև ինֆրաստրուկտուրան: Գործում է նաև պետական մոնոպոլիա բոլոր հիմնական արտադրատեսակների վրա չէ? Ես տնտեսագետ չեմ, կարող է ինչ որ բաներում սխալվեմ, բայց կարծում եմ Չինական մոդելը ավելի շուտ մոդեռնիզացված պլանային տնտեսության մոդել է, քան կապիտալիստական: Էն, ինչ պետք է դառնար Սովետը, բայց չդառավ:

        Like

  11. Հրայրասում է՝

    Ես տնտեսագետ եմ, դու չես գտնի որևէ դասագիրք կամ ուսումնական ձեռնարկ, որ ասվի` “Չինական մոդելը ավելի շուտ մոդեռնիզացված պլանային տնտեսության մոդել է” :))) Պլանային մոդել է ասենք Հյուսիսային Կորեայում: Պլանաային տնտեսությունը նախ և առաջ ենթադրում է մասնավոր սեփականության վրա հիմնված ազատ ձեռնարկատիրության բացակայություն (սովետում): Սա է շուկայականի կամ կապիտալիստականի չափանիշը: Չինաստանի արտադրանքի հիմնական մասը թողարկում են Արևմտյան մասնավոր ընկերությունները (ոչ թե պետականները) ու արտահանում դա նախ և առաջ ԱՄՆ: Ռազմարդյունաբերությունն ու ենթակառուցվածքները ամբողջությամբ պետական են շուկայական տնտեսությամբ երկրների գրեթե կեսում (օդանավակայաններ, երկաթգծեր և այլն), սա չափանիշ չէ: Չինաստանը Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության անդամ է, որտեղ ուղղակի անհնար է մտնել առանց շուկայական մոդելի տնտեսություն ունենալու:

    Like

    • antiliberastասում է՝

      բեր չհամաձայնվեմ հետդ, համենայն դեպս ամբողջությամբ, որովհետև օրինակ նույն ԱՄՆի ռազմարդյունաբերությունը, որն այսօր մատակարարում է զենքի համաշխարհային շուկայի պահանջարկի կեսից ավելին, մասնավոր սեփականատերեր ունի` Բոուինգ, Լոքհեդ, Դեֆենսիվ Սիսթեմս…
      Չինաստանն անկասկած ունի էլեմենտներ, որը նա վերցրել է կապիտալիզմից, բայց առանցքային կետերում այն մնում է սոցիալիստական մոդելին հավատարիմ ու դու խիստ գերագնահատում ես Հոնգ Կոնգի ու դրա հարակից զոնաների, ինչպես նաև դրա հարակից շրջաններում տեղակայված արտասահմանյան գործարանների մասնաբաժինը Չինաստանի տնտեսության մեջ:
      Ինչ վերաբերվում է պլանային տնտեսությանը հավատարիմ մնացած երկրների անհաջողունակությանը, արի չմոռանանք, որ այդ երկրներից հարաբերաականորեն անհաջողակները գտնվում են տնտեսական շրջափակման մեջ` Կուբան, Հս. Կորեան, Իրանը, ընդ որում վերջին երկուսը այնուամենայնիվ կարողանում են իրականացնել իրենց ատոմային պրոեկտները, ինչը համաձայնվի առանցքային ցուցանիշ է առանձին վերցված երկրի մասին դատողություններ անելու համար: Մյուս երկու պլանային տնտեսությամբ երկրները` Չինաստանն ու Վիետնամը ամենաուժեղ աճն են գրանցում արդեն որերորդ տարին է, մինչդեռ կապիտալիստական երկրները հայտնվել են սիստեմային ճգնաժամի առջև:

      Like

  12. Հրայրասում է՝

    Ոբշեմ ասածդ էն ա, որ նենց չի, թե “պլանային տնտեսությունը” պարտված, անմրցունակ ու անարդյունավետ մոդել է: 🙂 Իմ փաստարկները հետևյալն են.
    1. Նույն մշակույթն ու արժեքային համակարգը ունեցող կորեացիների մի մասը գնաց սոցիալիստական-պլանային մոդելի, մյուսը` դեմոկրատական-շուկայականի: 8-10 տարի հետո առաջինը դարձավ (կամ մնաց) հետամնաց, աղքատ երկիր, երկրորդը` աշխարհի ամենաբարեկեցիկներից ու մրցունակներից մեկը: Հա, Հյուսիսային Կորեան ատոմային պրոյեկտներ է անում, բայց դրանից աղքատությունը չի վերանում, հասարակ մարդն էլ մարդավայել չի ապրում: Նմանապես` Արևելյան ու Արևմտյան Գերմանիաների պարագայում: Ընդ որում ստեղ չենք կարա ասենք` շրջափակման մեջ էին սոցիալիստականները: Որովհետև իրենք որպես գործընկեր-դաշնակից ունեին գրեթե ԱՄՆ-ի չափ հզոր ԽՍՀՄ ու այլ սոց երկրներ: Գերմանիայի օրինակը` երբ պատ կառուցվեց, թույլ չտալու համար սոցիալիստական հատվածի բնակիչների փախուստը Արևմտյան հատված, հրաշալի ցույց է տալիս մոդելների էֆեկտիվության տարբերությունները: Եթե Արևմտյան հատվածից փախնեին Արևելյան, հաստատ կասեինք, որ պլանային մոդելն ավելի լավն է:
    2. ԽՍՀՄ-ը փլուզվեց: Դա նշանակում է, որ նրա մոդելը ԱՄՆ-ինի հետ համեմատ թույլ դուրս եկավ ու պարտվեց: ԽՍՀՄ-ը ուզում էր ԱՄՆ-ն քանդել, ԱՄՆ-ն էլ` ԽՍՀՄ-ը, վերջում հաղթեց ԱՄՆ-ն:
    3. Քո էն փաստարկը, թե բա պլանայինները այսօր շրջափակված են, դրա համար անարդյունավետ են, հենց ցույց է տալիս, որ ժամանակակից աշխարհում պետք է լինել կապիտալիստական, եթե մեծ տերություն չես իհարկե: Եթե ապրիորի ընդունենք, որ պլանայինը ավելի էֆեկտիվ մոդել էր, քան կապիտալիստականը, միևնույնն է, ստիպված ենք լինելու ընդունել, որ գործնականում էդ “տեսականորեն լավ” մոդելը չի աշխատի հենց այն պատճառով, որ քեզ կշրջափակեն կապիտալիստականները:

    Վիետնամը ոչ մի տպավորիչ աճ չի արձանագրել, վերջին տարիների աճը 6-7 տոկոս է կազմել: Էդքան աճ անկախ ամեն ինչից ապահովում են նաև Աֆրիկայի սովահարները (ու շարունակում են սովից մեռնել) 🙂 կարաս համոզվես` http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG/countries : Դա նրանից է, որ ասենք 5-ի համեմատ 1-ն էլ ա 20 տոկոս, բայց 500-ի համեմատ 1-ը ոչ մի բան է: Այսինքն` չեղած տնտեսությունում մի քնձռոտ ցեխն էլ երկնիշ աճ կարա ցույց տա 🙂 Իրականում զարգացած երկրները 2-3 տոկոս աճ ապահովելով` գնալով ավելի ու ավելի են հարստանում 10 տոկոսով աճող զարգացածների համեմատ. տարբերությունը գնալով խորանում է: Որովհետև ճգնաժամերի ժամանակ էդ երկնիշ աճողները 2 երկնիշ էլ նվազում են (Հայաստանը քեզ օրինակ): Բայց սա լրիվ ուրիշ թեմա է:

    Չինաստանի պահով արդեն ասել եմ, ախր էդ անգլոսաքսերը որտեղ տեսել են մասնավոր սեփականություն ու ազատ ձեռներեցություն, անունը դրել են շուկայական: Ու էս տեսակետից Իրանը շուկայական է (թեև դեմոկրատական չէ): Դու շուկայական լինել-չլինելը կապում ես ռազմական արդյունաբերության ու չգիտեմ էլ ինչի հետ: Բայց ես ողջունում եմ քո հաստատակամությունը, շարունակի տենց համոզված մնալ, որ Չինաստանը ու Իրանը պլանային տնտեսություններ ունեն 🙂 ես էլ բան չեմ գրի էս թեմայով (կներես որ էս մեկը երկար ստացվեց):

    Like

    • antiliberastասում է՝

      ափսոս, որ էլ չես գրի, հետաքրքիրա հետդ բանավիճել, նամանավանդ որ հակադարձելու շատ բան ես թողել: Ամեն դեպքում շնորհակալություն հետաքրքիր երկխոսության համար:

      Like

  13. Հրայրասում է՝

    խնդրեմ, ես էլ եմ շնորհակալ, շատ հետաքրքիր էր

    Like

Թողնել մեկնաբանություն